AJAÝYP TÜRKMEÑISTAN
Türkmensitanynyň iň gowy medeni, taryhy we tebigy ýerlerini bir syýahatda gözden geçiriň.
Birinji günde Parfiýalyň Patyşalarynyň paýtagtyny we häzirki Türkmenistany gezip görmek.
Aşgabatyň özboluşly binagärligini we türkmen medeniýetiniň nyşanlary bilen bezelen panoramiki görnüşi.
Märw şäherine barýan ýolunda Seýit Jemaleddin mesjidini we Abiwerdiň guwurnamalaryny sylaglaň.
Bir günde Merviň gadymy şäheriniň asyrlar boyy bolmuş sahypalaryna göz aýlamak.
50 ýyl bäri ýanýan Darwazanyň gaz krateriniň ýanýan ýagtylygyny synlap, agşamlyk naharyny iýmek.
Kowata ýerasty kölüniň şypaly suwlarynda ähli hroniki keselleriň şypasyny taparsyňyz.
Aşgabat Halkara howa menziline gelmek. Siz bizniň wekillerimiz tarapyndan garşy alynar we otelimize geçiriler. Irden, Parfiýalyň Patyşalarynyň mukaddes yzy bolan Nissa galasyny görmek üçin ýol ugrar. 2007-nji ýylda UNESCO galany Bütin adamzadyň mirasyndygyny yglan etdi. Nissa, Parfiýalyň ilkinji paýtagtlaryndan biri hökmünde suratlandyrylýar. Ol Arsak I tarapyndan döredildi (M.Ö. 250 – 211 ýyllary aralygynda patyşalyk edipdir), şeýle hem Parfiýalyň Patyşalarynyň köneliji nekropoly hasap edilýär, emma bu galada patyşanyň ýaşaýan jaýy ýa-da mazar bolandygyna anyk delil tapylmady. Nissanyň gadymy ýerleşen ýerleriniň düýbi, Aşgabatdan 18 km uzaklykda, Bagyr obasynda ýerleşýär. Kipçakda ýerleşýän Turkmenbaşy Rukhy mesjidine gezelenç eder. (Merkezi Aziýadaky iň uly mesjit). Soňra Aşgabat şäherine gezelenç edýärsiňiz. Siz Prezidentleriň Köşkini, Rukhyýet Köşkini, Nikah Köşkini, döwrebap “Yıldız” myhmanhanasyny, ferri görnüşli teýpelere, Konstitusiýanyň Ýadygärligini, Bitaraplyk Arka, Garaşsyzlyk Ýadygärligi we seýilgähini, Ertoğrul Gazy mesjidini, 2017-nji ýyldaky sport we ýaşaýyş toplumlaryny görersiňiz. Myhmanhanada agşamlyk ýatak.
Myhmanhanada agşamlyk nahary. Irden, Mary şäherine ýol ugrarsyňyz. Ýol boýunda, Anaudaky Seýit Jemaleddin mesjidiniň guwurnamalaryny görersiňiz. Bu mesjid 1456-njy ýylda, Abu-ibn-Kasim Babar Bähadyrhanyň Xorasanda patyşalyk eden döwürlerinde (1446-1457) gurlupdyr. Mesjidiň gurluşygyny Bähadyrhanyň wiziri Möhämmmet Hudäidow maliýeleşdiripdir, ol gurluşyk ýerini hem saýlapdyr, şol ýerde öz atasynyň, Anaudan bolan şeyh Jemaleddiniň gadymy gubury bar. Merkezleýin meýdanyň her tarapynyň uzynlygy 10,5 metr bolan jaýy kupol bilen jemläpdirler. Soňra bu mesjid birneme täzelenipdir. XIX asyra çenli ýeriniň ýykylmagy netijesinde binalar ýok bolupdyr, 1948-nji ýylyň Aşgabat yssy ýer titremesinde bolsa, ol doly ýok bolupdyr. Häzirki wagtda diňe portalyň aşaky bölegi we käbir diwarlaryň bölekleri galdy. Ýol boýunda, öňki söwda şäheri bolan Abiwerdiň guwurnamalaryna baryp, ol Şimaly Xorasanyň esasy söwda şäherlerinden biri bolupdyr. Merv we Nisa arasynda Beýik Ipek ýolunyň möhüm halkasydy we şeýle-de Günorta Kopaetdag daglarynyň öňündäki Nişapur bilen hem baglanyşykda bolupdyr. Soňra Merv şäherine baryp, gadymy Mervi, «Dünyanyň Patyşasy» diýen atly ýerini gezeris. Merv, Bagdad, Kaýra we Damask ýaly, İslam medeniýetiniň iň möhüm paýtagtlaryndan biri bolupdyr. Gadymy Mervi gezerik: Uly Kyz Gala we Kiçi Kyz Gala (VI-VII asyrlary), Asxablar toplumy (VIII-XIV asyrlary), Erk Gala (VI asyr M.Ö.), Gyaur Gala (IV asyr M.Ö.), Hoja Yusup Hamadani toplumy, Sultan Sanjar mazary, Muhammet Ibn Zeyd mazary. Gezelenden soň, Mary aeroportyna, Aşgabat şäherine gaýdyp gelmek üçin uçar biletini alyň. Myhmanhanada agşamlyk ýatak.
Myhmanhanada agşamlyk nahar. Irden, Merkezi Aziýadaky iň gowy haly muzeýlerinden biri bolan Haly muzeýine ýol ugrarsyňyz. Bu muzeýde Tekke, Ýamud, Saryk we Çodoryň dessurlary bilen halylar görkezilýär. Türkmen haly muzeýi, Türkmenistanda 2000-den gowrak haly eksponaty, şol sanda gymmatly we nadir halylar ýerleşýän medeniýet merkezi bolup durýar. Meselem, muzeýde açar ýaly kiçi haly we 2001-nji ýylda dokalan, 301 m² umumy meýdany bolan, dünýäniň iň uly el halysy bar, 2003-nji ýylda ol Guinness rekordlar kitabyna girizildi.
Soňra nahar. Ýurduň merkezinde, Darwazadaky ysgarmakdan ýangyn edýän gaz kraterine (268 km) ugradarsyňyz, ýerli ýaşaýjylar ony «Ählimiň gapysy» diýip atlandyrýarlar. Darwaza sebiti tebigy gazdan baý. 1971-nji ýylda, sowet geologlary gaz bilen doly bolan bir gowak tapdylar. Buranan ýer çöküp, 70 metr giňliginde uly bir çukur galdy. Zeharly gazlaryň çykmagynyň öňüni almak üçin, ony ýakmak iň gowy çözgüt diýlip kesgitlenipdir. Geologlar, gazyň birnäçe günde ähli ýangyn gurallaryny ulanyp biljekdigine umyt baglapdyrlar, ýöne bu gaz häzirki wagtda hem ýanýar. Agşam, gaz krateriniň ajaýyp we haýran galdyryjy görnüşine tomaşa edersiňiz. Gaz kraterinde barbekýý nahary. Aşgabada gaýdyp gelersiňiz. Myhmanhanada agşamlyk ýatak.
Myhmanhanada agşamlyk nahar. Irden, Aşgabaddan 107 km uzaklykda ýerleşýän Kowata ýerasty kölüne ýol ugrarsyňyz. Türkmenleriň “Kow-Ata” diýýän ady «gapylaryň atasyny» aňladýar. Bu ýerasty meýdança ajaýyp bir zaly ýatladyp bilýär: guwurnamanyň umumy uzynlygy 230 m, beýikligi 20 m ýetýär, enini bolsa käbir ýerlerde 57 m bolar. Guwurnamanyň düýbüniňde çözülip gitýän mermer (stalaktitler) bar we onuň ýyly, ýarylan suwy hemde aýdyň we zümrüt reňkli bolupdyr. Suwyň ýylylygy yzygiderli 33-37°C aralygynda bolyar. (Bu kölde ýüzmek, bedeniňiz üçin gaty peýdalydyr).
Soňra Gökdepe galasyna tarap ýol alarsyňyz, 1880-nji ýylyň dekabrynda Russiýanyň Imperiýasynyň goşunlary tarapyndan hüjüm edilipdi. Gökdepäniň abadanlaşdyrylmagy 23 gün dowam etdi, soňra şäher zor bilen alındy. Geokdepe mesjidini (Saparmyrat Haji) gezersiňiz, 1995-nji ýylda ýeňşiň hatyrasyna guruldy we gök-şaldyrak mätä reňkli çatysynyň we ak mermer gurluşygynyň aýratynlygy bilen bellidir.
Soňra, Türkmenistanyň halkynyň milli buýsanjy bolan Akhal-Teke atlaryny görmek üçin atçylyk ferma howa tarap ýol ugrarsyňyz. 5000 ýyl ozal, türkmenler Akhal-Teke atlaryny öndürip başladylar. Bu dünýäniň iň bir ýeke-täk at irsi hiç haçan beýleki irsler bilen kesişmedi. Şeýle taryhy imperatorlar ýaly Aleksandr Täze we Darius I Akhal-Teke atlaryny almak isleýärdiler. Ferma 35-den gowrak ajaýyp atlary hödürleýär. Efsane görä, her bir kesellikli adam Akhal-Teke atyna el degirenden soň, tiz wagtda sagalýar. Aşgabat halkara aeroportyna geçirilmek.
