Eski Nisa, ýa-da Parthaunisa, Turkmenistanyň paýtagty Aşgabadyň golaýynda ýerleşýän gadymy taryhy ýerlere berlen atdyr. UNESCO-nyň Bütindünýä Mirasy sanawyna giren Eski Nisa, Parfi Imperiýasynyň baý medeni mirasyny we taryhyny görkezýän uly taryhy we arheologik ähmiýete eýedir.
Eski Nisa Miladydan öň 3-nji asyrdan, Miladydan soňra 3-nji asyra çenli Parfi Imperiýasynyň paýtagty bolup hyzmat etdi. Parfialar, Merkezi Aziýanyň, Eýranyň we Mezopotamiýanyň giň ýerlerini öz içine alýan güýçli bir imperiýa bolupdyr. Eski Nisanyň ýerleşýän ýeri, söwda ýollary we harby goraglar üçin amatly ýer hökmünde strateji taýdan saýlandy.
Eski Nisanyň gyrpyklary, köşkler, tapynjalar we galalar ýaly birnäçe gadymy binadan ybaratdyr. Bu binagärlik galyndylary, Parfi medeniýetiniň beýikligini we synsyzlygyny düşündirýän gymmatly maglumatlary berýär. Binalar esasan toprak kerpiçlerden gurulyp, soňra dürli bezeg elementleri we dizaýnlar bilen bezeldi.
Eski Nisanyň esasy aýratynlyklaryna döwlet köşkler toplumysy, merkezi zaldyr we Parfi uruş hokany Nergala bagyşlanan tapynja girýär. Döwlet köşkler toplumy, birnäçe otaglar we howuzlardan ybarat bolup, Parfi patyşalarynyň we patyşalarynyň ýaşaýan ýeri bolup hyzmat edipdir. Merkezi zal, möhüm dabaralar we wakalar üçin ulanylýan, möhüm ýygnanyşyk ýeridi.
Eski Nisanyň bellikli taraplarynyň biri, dürli medeniýetlerden gelen binagärlik stilleriniň birleşmegidir. Parfialar, Helenistik, Pars we ýerli Merkezi Aziýa medeniýetlerinden täsirlenip, özboluşly bir binagärlik arabaglanmasyny döretdiler. Bu stilleriň birleşmesi, garyşdyrylan sütun başlyklarynda, bezegli gipar bezeglerinde we adaty Parfi gürbüzlerinde aýdyň görnüş alýar.
Eski Nisadaky açyşlar, ajaýyp heykeller, keramikalar, zynjyrlar we pul ulgamlary ýaly köp sanly zatlary ýüze çykardy. Bu zadyň ýüze çykarylan eserleri, Parfi Imperiýasy döwründe amala aşan medeni we ykdysady alyş-çalşyklara öwüşgin salyp, taryhy we sungat taýdan gymmatly maglumatlar berýär.
Eski Nisany zýoçylyk etmek, zaman üçin ajaýyp bir syýahat teklip edýär, myhmanlara bir wagtyň özünde gülläp ösen gadymy şäheriň galyndylaryny gözden geçirmek mümkinçiligini berýär. Bu ýeriniň arheologik ähmiýeti, onuň arkaýyn şertleri bilen birlikde, myhmanlary geçmiş döwre geçirýän gözelligi we aňsatlyk bilen çekiji atmosfera döredýär.
Eski Nisany goramak we wagyz etmek, Turkmenistanyň taryhy mirasyny we onuň dünýä taryhyna goşandyny düşünmek üçin möhümdir. Bu ýer, Parfi Imperiýasynyň çeperçilik ukyby we medeni baýlygyny görkezýän bir hatyradyr, Şerki we Gündogary gadymy medeniýetleriň arasynda köprü bolup hyzmat edýär.
